ABD Donanmasının 355 Gemi Planı Gerçekçi mi?

ABD  Donanmasının 355 Gemi Planı Gerçekçi mi?

                  15 Aralık 2016 tarihinde Amerikan Deniz Kuvvetleri yeni kuvvet yapısı dokümanını yayınladı. Bu plana göre donanmanın 355 gemiye sahip olması planlanıyor. Plan, denizdeki komutanların Amerikan askeri stratejisi gereği başarmaları gereken görevlere göre, sadece savaş zamanı değil, aynı zamanda barış zamanı dünya okyanus ve denizlerinde varlık gösterme faaliyetleri de göz önüne alınarak şekillendirilmiş bir plandı. ABD Deniz Kuvvetleri, her sene kuvvet yapısı değerlendirmesi yapar ve bir önceki yılı gözden geçirir. 2016 planı, 2015 yılında açıklanan 308 gemilik kuvvet yapısının değiştirilmiş haliydi. 2002 yılında ABD Deniz Kuvvetlerinin hedefinin 375 gemi olduğunu hatırlatalım. (Bu arada Reagan döneminde hedef 600 gemi idi.)

Yeni Plan 47 yeni gemi talep ediyor. Son yıllarda Amerikan Donanması 270 ile 290 arasında gemiye sahip olabildi. Bu durumu Başkan Trump seçim kampanyaları sırasında çok sert eleştirdi. Nitekim 2016 sonunda açıklanan yeni plan, seçim sonrası Trump’ın zaferi göz önüne alınarak hazırlanmış oldu. Ancak bu yapı aynı zamanda Obama zamanında açıklanan milli askeri strateji ile ulusal güvenlik stratejisin de gereğini yansıtıyor. Bu yapıya erişim için 47 yeni gemi inşası gerekiyor. Bu gemiler 18 yeni hücum denizaltısı (SSN), bir uçak gemisi, 16 büyük su üstü savaş gemisi (kruvazör, muhrip) dört amfibi gemi ve sekiz destek gemisini içeriyor.

Diğer taraftan 27 Ocak 2017 tarihinde Başkan Trump, Amerikan Silahlı Kuvvetlerini yeniden yapılandırmak için yeni ulusal güvenlik memorandumunu imzalayarak Kongreye gönderdi. Bu memoda Başkan, yeni Ulusal güvenlik stratejisinin yayınlanmasını ve sonrasında Savunma Bakanının Başkana ulusal güvenlilik ve savunma gereksinimlerini karşılayacak, stratejik esnekliğe sahip yeni bir strateji dokumanı üretmesini talep etti. İşte bu dokumanın 355 veya daha fazla sayıda bir donanma için somut gerekçe sağlaması bekleniyor. Uzmanlar tarafından 355 geminin harbe hazır gemi sayısı olduğu düşüncesi ile aslında 47 yerine 67 ilave gemi gerekeceği de hesaplanıyor. Bu durumda 12 uçak gemisi ihtiyacı doğuyor ki her beş senede yeni bir gemi yerine, bu kez her üç senede yeni uçak gemisi gerekiyor. Ancak bu şekilde 2030 yılında kadar 12 uçak gemisi idame edilebilecek. Benzer şekilde 2030 yılında kadar her sene 3 yeni hücum denizaltısı envantere girdiği takdirde 65 gemilik denizaltı yapısı korunabiliyor.

Bütçe Yetmiyor. Yeni kuvvet yapısı, 30 yıllık gemi inşa planında her sene 1,9 -2,3 ek gemi yapımını gerekli kılıyor. Bu da her sene 4,6 ile 5,1 milyar dolar  ek bütçe gerektiriyor. Eğer gelecek yıllarda 2011 yılında Bütçe Kontrol Kanunu ile belirlenmiş olan savunma harcama limitleri değiştirilmez ise bu kuvvet yapısına erişmek pek zor görünüyor. Tek seçenek Savunma Bakanlığının diğer kuvvetlere ait planlı tedarik ya da operatif faaliyetlerinden vaz geçmesi olarak görünüyor. Halen gemi inşa sanayi yetenek olarak 355 gemi hedefini mevcut dizaynlar üzerinden yakalamaya hazır. Ancak yen dizayn savaş gemileri istenirse gerek bütçe, gerek zamanlama hedeflerini tutturmak oldukça zor olacak.

Bütçe Krizi Kolay Aşılamıyor. Halen Amerikan Donanması çok ciddi bütçe sorunları le karşı karşıya. 7 Şubat 2017 günü Deniz Kuvvetleri Komutan Yardımcısı Oramiral William Maron, yaptığı açıklamada bahara kadar harbe hazırlığa odaklanmış ek bir bütçe geçmediği takdirde, Deniz Kuvvetleri ve Deniz Piyadelerin uçuş yapamaz hale geleceğini ve ayrıca planlı bakım ve onarım zamanı gelen gemilerin tersanelere alınamayacağını açıkladı. Mevcut bütçe 28 Nisan 2017’de süresini dolduruyor. Yeni bütçe planlandığı şekilde onaylansa bile, Deniz Kuvvetlerine yetmiyor. Zira harcamalar arttı. Kısacası Deniz Kuvvetleri bütçesi denk gelmiyor. Trump radikal bir kararla Deniz Kuvvetleri bütçesini artırsa bile bunu ancak diğer projelerden keserek yapmak zorunda. Bu durumda Donanma Amiralleri öncelikle yeni gemi inşa projeleri yerine, mevcut gemilerin bakım ve onarımlarının yapılarak harbe hazırlık seviyesinin idamesini hedefliyorlar. Aksi takdirde durum vahim. Benzer bir durum 2016 yazında yaşanmış, deniz piyadelerin envanterdeki uçaklarının yedek parçalarını  temin edebilmeleri için gereken fonlar yetersiz kaldığından, askeri müzelerdeki uçaklardan parça söküldüğü bile iddia edilmişti. Ancak bu iddialar arasından şüphesiz en çok dikkat çekeni, halen 10 -kısa süre sonra 11 adet olacak- uçak gemisi varlığına rağmen, sadece altı gemiyi donatacak pilot ve uçak sayısına sahip olmalarıydı.

Stratejik arzular yeteneklerle dengelenmelidir. Kısacası Amerikan Donanmasının geleneksel gücünü korumasını Trump ve ekibi arzuluyor. Ancak şu an sorun Kongre Bütçe Ofisinin (CBO) bile 355 gemilik donanmaya erişmek için nasıl bir bütçe tahsisi yapacağını tam olarak bilmemesi. Rus ve Çin deniz güçlerinin soğuk savaş sonrası yaşanan mutlak Amerikan deniz hakimiyetine pek çok alanda meydan okuduğu bu dönemde güç mücadelesinin ABD’ye pahalıya mal olacağını söyleyebiliriz. Bu durumda Trump’ın retoriği, Amerikan savunma bütçesini ekonomik yetenekler dışında yükseltebilir mi ? Bunu zaman gösterecek.