Doğu Akdeniz’de Cumhuriyet Donanmasının Gücü

 

Doğu Akdeniz’de Cumhuriyet Donanmasının Gücü

Üç gün sonra deniz tarihimizin en önemli zaferi olan Preveze Deniz Zaferinin 479’uncu yıldönümünü kutlayacağız. 27 Eylül aynı zamanda Deniz Kuvvetleri günümüzdür. Bilemiyorum  son yıllarda milleti birbirine kenetleyen ve vatanseverlik duygularımızı coşturan ulusal günlerin ve askeri törenlerin sistematik bir şekilde ortadan kaldırıldığı konjonktürde Deniz Kuvvetleri gününü hatırlayan çıkar mı? Halbuki çok değil, en sonuncusu 2008 yılında İstanbul Boğazında 30 Ağustos Zafer Bayramı ve Türk Silahlı Kuvvetleri günü nedeniyle icra  edilen Donanma resm-i geçidinde İstanbul halkı boğazın iki yakasını doldurmuş ve coşku ile donanmayı selamlamıştı. O günleri faşist Türk Ordusu klişesi adı altında eleştiren Türk aydınlarından ve Kurtuluş Savaşında keşke Yunanlılar galip gelseydi diyen aşırı dinci bir kesiminin Fransız Ordusun 14 Temmuz Champs Elysee geçit resmini ya da ABD’nin 4 Temmuz askeri törenlerini coşku ile selamlamasını anlamak kolay değil.  

Deniz Kuvvetleri Günü. Deniz Kuvvetleri gününü ilk kez resmileştiren, 1948 yılında devlet tören ve protokol sistemine yerleştiren Cumhuriyet tarihinin ilk Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Mehmet Ali Ülgen’dir. Aynı gün Beşiktaş’ta bulunan Deniz Müzesini hizmete açmıştır. Maalesef Demokrat Partinin iktidara gelmesinden sonra kumpas bir darbe iftirası ile görevden alınmış ve  Kuvvet Komutanlığı görevini  1949-1950 yılları arasında bir sene ifa edebilmiştir. Kendisine ancak ulus devletlerin ve köklü deniz tarihi olan devletlerin kutlayabildiği Deniz Kuvvetleri Gününü bize armağan ettiği için müteşekkiriz. Bir kişi bile kalsak bugünü coşku le kutlamaya devam edeceğiz.

Kuvvet Kıyaslaması. Bu yazımızda Deniz Kuvvetleri Günümüzün 67’inci yıldönümünde Doğu Akdeniz’de diğer sahildarlar ile kıyaslayarak donanmamızın kuvvet yapısına göz atacağız.

Doğu Akdeniz’de güçlü donanma varlığı ile öne çıkan sadece dört ülke vardır. Bunlar Türkiye, Yunanistan, Mısır ve İsrail’e ait donanmalardır. Diğer sahildarların (Libya, Lübnan, Suriye) donanma güçleri ihmal edilecek kadar azdır. Sahildarlar arasına GKRY yani Kıbrıslı Rumları katmadım. Zira bu haydut devletin Donanma kurma hakkı yoktur. Ancak kanunsuz bir devlet oldukları için sözde bir  deniz kuvvetleri var ve maalesef  Umman ve İsrail’den aldıkları savaş gemileri ile bu donanmayı güçlendiriyorlar. Ancak Türk donanması karşısında tehdit olmayı bırakalım risk bile teşkil edemezler.

Gelelim Türk Donanmasına.  Gururla söyleyebilirim ki Türkiye Cumhuriyeti Doğu Akdeniz’in en güçlü donmamasına sahiptir. Bölgede Türk Donanmasına rakip olabilecek donanmalarla ana savaş gemileri kategorisinde öncelikle nicel bir kıyaslama yapalım:

Türkiye’nin halen 24 firkateyn ve korveti; 19 güdümlü mermili hücumbotu ve 12 denizaltısı; Yunanistan’ın 13 firkateyn ve korveti; 16 Güdümlü mermili hücumbotu ve 11 denizaltısı; Mısır’ın 2 helikopter gemisi, 12 firkateyn ve korveti ile 32 güdümlü mermili hücumbotu ve 6 denizaltısı var. Son olarak İsrail’in  3 firkateyn ve korveti, 8 güdümlü mermili hücumbotu ve 5 denizaltısı var.

Sayısal üstünlük Cumhuriyet Donanmasında. Bu sayılardan da anlaşılacağı üzere Türk Donanması sayısal olarak en büyük deniz gücüne sahip. Donanmamızın en önemli özelliği genç ve modernizasyonunu hemen hemen tüm filolarda tamamlamış bir güce sahip olması. Soğuk savaş sonrası planlı bir şekilde  modernizasyonunu sürdüren Türk Donanması artık okyanus ve açık denizlere çıkmayı başarmış bir donanma (Blue Water Navy) Sayısal olarak Türkiye’den sonra ikinci donanma Mısır’a ait. Ancak bu donanma çok yaşlı. Sadece iki adet yeni dokulu çıkarma gemisi (LPD) ve denizaltısı var. Helikopter taşıyabilen ve Brest/Fransa’da Rusya için inşa edilen ancak Kırım İşgali sonrası ambargo yüzünden  Rusya’ya verilmesinden vaz geçilen Mistral sınıfı LPD’ler donanmanın en yenileri. Ayrıca Almanya’dan temin edilen Tip 209/1400-HDW  sınıfı iki denizaltı da bu yeni gemiler arasında. Gerisi modernizasyona ihtiyacı olan tekneler. Yunanistan ise firkateyn ve korvet filosunda Türkiye’den daha yaşlı ve sayıca daha küçük bir filoya sahip. Ancak denizaltılarda beş adet havadan bağımsız Alman yapımı denizaltı (AIP-Tip 214-HDW ) sayesinde denizaltı harbinde önemli avantaja sahip.  İsrail’in sayısal olarak az sayıda gemiye sahip olmasına rağmen silah ve sensör yetenekleri olarak bölgenin en nitelikli deniz gücüne sahip olduğunu söyleyebiliriz. Bunun ana nedeni sensör ve silah sistemlerinde ulusal yeteneklerinin çok gelişmiş olmasıdır. Her şeyden önce nükleer bir devlet. Havadan Bağımsız tahirkli Dolphin sınıfı denizaltılarında nükleer başlıklı 1500 km menzilli ‘’popeye’’ cruise füzeleri  taşıyabildiği iddia ediliyor. Bu durum   İsrail’e bir nükleer saldırıya maruz kalırsa, ikinci darbe fırsatını veriyor. İsrail bu yeteneğini açıkça deklare etmiyorsa da, elinde 200’e yakın bu tip savaş başlığı olabileceği açık kaynaklarda iddia ediliyor. Ancak İsrail’in bu silahını ancak nükleer bir saldırıya maruz kaldığında kullanabileceğini vurgulayalım. Zira konvansiyonel bir saldırı karşısında nükleer silah kullanmak intiharla eşdeğer. Söz konusu silahın çevreye vereceği zarardan İsrail’in ve müttefiklerinin etkilenmesi kaçınılmaz. Diğer taraftan İsrail nükleer silahlara başvurmadan uzun süreli bir deniz savaşını göze alırsa kuvvet yapısının buna yetmeyeceği de aşikar. Zira İsrail donanmasının kuvvet yapısı bu ülkenin Doğu Akdeniz’deki deniz çıkarları ile uyumlu değil.

Savunma sanayinin Belirleyiciliği İsrail’den sonra savunma sanayiinde en yetenekli ülkenin Türkiye olduğunu ve bugünkü gelişim hızıyla 10 yıl içinde Türkiye’nin de donanması için silah ve sensörlerde dışa bağımlılığı çok büyük  ölçüde azaltacağını söyleyebiliriz. 2011 koşullarında Milli Gemi TCG Heybeliada’yı % 65 milli katlı payı ile yapan ülkemizin Cumhuriyetin yüzüncü yılında silah ve sensör sistemlerinde dışa bağımlılığını azaltacağını söylemek bir kehanet olmayacaktır. Kısacası Doğu Akdeniz’de uzun süreli bir savaşta savunma sanayini idame edebilen tarafların belirleyici olacağını vurgulayalım.

İnsan Gücü Her şeyden Önemlidir. Doğu Akdeniz’de konvansiyonel savaş şartlarında yanına ABD, AB ya da başka bir küresel nükleer gücü  almayan bir sahildar gücün  Türk deniz gücüne rakip olabilmesi söz konusu değildir.  Bu gücü sağlayan en önemli iki etkenin insan gücü ve savunma sanayi olduğunu tekrar vurgulayalım. Gücünü milli kurtuluş savaşı ve Mustafa Kemal Atatürk’ten alan; emperyalizmin maşası FETÖ ve tüm karşıt kumpaslara rağmen sosyo genetik kodlarını değiştirmeyen Cumhuriyet Donanması hükümetler ve siyaset üstü belirleyici rolünü Doğu Akdeniz’de devam ettirecektir. Kısa erimli siyasi kararların bu genetiği değiştiremediğini tarihten biliyoruz. Değiştirseydi 33 yıllık II. Abdülhamit döneminden 14 yıl sonra modern Cumhuriyet Donanması kurulamazdı. Bu güç en zor şartlarda bile Anadolu Yarımadasının deniz savunmasını ve Mavi Vatan çıkarlarını korumaya muktedir olduğunu geçmişte ispat etmiştir. Gelecekte de bu değişmeyecektir. İnanmayanlar 1963 sonrası onu yıllarca ‘’Bekledim de gelmedim’’ şarkısı ile Rum radyolarında küçük gören Kıbrıslı Rumlara sorsun.   

Preveze Deniz Zaferimizin 479’uncu yıldönümü kutlu olsun. Daha nice Preveze’lere ve Deniz Kuvvetleri Günlerine. 

Barzanistan, Referandum ve Akden

 

Barzanistan, Referandum  ve Akdeniz

Irak Federal Kürt Yönetimi lideri Mesut Barzani 25 Eylül 2017 tarihinde yapacakları bağımsızlık referandumu için gerekirse 100 yıllık bu hedef için bedel ödemeye hazır olduklarını söyledi. Bu açıklamadan kısa süre sonra Dışişleri Bakanlığımız ve Cumhurbaşkanlığı Basın Sözcüsü sert açıklamalarda bulunarak referandum  kararının Barzani ve temsil ettiği IKBY  için bedeli olacağını deklare ettiler. Barzanistan’ın bağımsızlığını en çok Atlantik Cephe ve İsrail istiyor.  Zira bugün için denize çıkışı olmasa da, böyle bir bağımsız coğrafyanın ABD, AB ve İsrail’e sağlayacağı jeopolitik seçenekleri hayal etmek pek de zor değil. Bağımsız Kürdistan söz konusu güçler tarafından ertesi gün tanınır ve bir yıl içinde Ortadoğu’nun en büyük askeri üsleri inşa edilir. Bu bağımsız varlık kendini korumak için  Japonya ve Güney Kore’de olduğu  gibi ikili savunma ve güvenlik anlaşmaları ile ABD şemsiyesi altına alınır. Bir sene geçtikten sonra da serbest seçimler sonrası gerek bir demokrasi olduğunu ispat eden Kürdistan’ın NATO üyeliği tartışılmaya başlanır. Bu uzak bir ihtimal değil. Tamamen ABD güdümünde kurulan Kosova’nın NATO üyeliği 2016 Mayıs’ında gündeme gelmişti. Kürdistan’ın batı savunma ve güvenlik şemsiyesinin altına daimi kurumsal bir kimlikle girmesinin Türkiye’deki etnik ayrılıkçılığı ne denli etkileyeceği izahtan varestedir.

Hatalar Zinciri. Türkiye’nin jeopolitik geleceğini yakından ilgilendiren bu duruma maalesef devlet aygıtımızın üst üste yaptığı hatalar sonucu geldik.  ABD’nin Birinci Irak savaşı sonrası ayaklanan Kürtleri Irak hükümeti güç kullanarak bastırmıştı. Bu harekât sonrası 500 bine yakın Kürt göç etmek zorunda kalmış ve İran ile Türkiye sınırlarına yönelmişlerdi. Türkiye’nin hazırlığı 20 bin Kürt içindi. Ama 100 bini aşkın Kürt sınırı geçince büyük bir insani yardım harekâtı başlatıldı. Bu arada Türkiye’ye, kontrolü dışında PKK teröristleri de geçiş yaptı. Sivil toplum örgütü maskesi altında yüzlerce Batılı ajan ve aktivist de Kuzey Irak ve Türkiye’de faaliyet göstermeye başladı. Ardından BM’nin 5 Nisan 1991 tarihli 688 sayılı kararı gereğince, İncirlik Üssünde kamuoyunda “Çekiç Güç”- (Provide Comfort) olarak bilinen,  ABD, İngiltere ve Fransa’nın yer aldığı harekat başlatıldı. Buna Türkiye’nin destek vermesi ve içinde yer alması hatalar zincirinin başlangıcını oluşturdu.

Kuzey Irak’ta kayıtsızlık. Türkiye, maalesef Suriye’de denize çıkışı olan Kürdistan kurulmasına bugün gösterdiği tepkiyi geçmişte Kuzey Irak için göstermedi. 15 Temmuz FETÖ ihanetine rağmen büyük bir savunma refleksi ile başlatılan Fırat Kalkanı Harekatının ruhuna ve esasına benzer bir hamle Irak’ta gerçekleşmedi. Gerekçe basitti: Irak Amerikan işgalinde. Biz ABD ile savaşamayız. Ancak Irak’ın üçe bölüneceği 2000’lerin başından itibaren İsrail ve ABD stratejistleri tarafından açıkça telaffuz edildiği bir dönemde Türk hükümetleri Kuzey Irak’ta sanki bağımsız bir ülkeye yatırım yapılıyormuşçasına sermaye ve ticaret akışını teşvik etti. Ünlü Türk gazeteleri Erbil’i Mezopotamya’n Paris’i gibi pazarladı. O dönem bugünü görerek ikaz yapanlar ise ya sözde Ergenekoncu ya da demokrasi düşmanı olarak damgalandı.

Açılım Süreci. Hatalar zinciri 17 Kasım 2013 günü tepe yaptı. Açılım Süreci altında, Barzani Diyarbakır’da “Kuzey Kürdistan”a Hoş geldiniz! sloganıyla karşılandı. Bu sloganının ruhunu  bir benzetme yaparsak 2004 yılında Annan Planına ‘’Yes be Annem’’ diyerek Kıbrıs’tan vaz geçmek isteyen Kuzey Kıbrıslı Türklerin ruh haliyle kıyaslayabiliriz. Diyarbakır ziyaretinin hemen ardından Barzani’nin partisi KDP’nin internet sitesinde İran, Irak, Suriye ve Türkiye’nin 21 ilini kapsayan büyük Kürdistan haritası yayımlandı. Bu harita, 2006 Baharında ABD Silahlı Kuvvetler Dergisi’nde emekli Albay Ralph Peters tarafından yayınlanan “Kan Sınırları: Daha iyi bir Ortadoğu Nasıl görünürdü?” isimli makalesindeki haritaya benziyordu. Amerikalı Albay 2006 yılındaki haritasında Kürtlere Karadeniz’de dar bir kıyı verip, Akdeniz’de kıyı vermezken, Barzani haritasında Kürdistan’a Akdeniz’de de kıyı veriyordu. Bu haritaya göre İskenderun Körfezinde Yumurtalık limanının güneyinde kalan tüm sahillerimizi sözde Kürdistan alıyor. Hayali bile rahatsız ediyor. İşte Türk devletinin 15 Temmuz hıyaneti sonra başlattığı ‘’Fırat Kalkanı’’ harekatı bu kabus senaryoya  en büyük tokat oldu. Kıbrıs’ı, İskenderun Körfezini ve Doğu Akdeniz’i kaybetmiş bir Türkiye’nin Sevr Türkiye’sinden ne farkı olur? Kuzey Irak’taki Barzanistan’ın bağımsızlığına onay vermek, denize çıkışı olan Sözde Kürdistan’a giden yolların taşlarını döşemektir. Bunun sonucu 21 ilimizle birlikte İskenderun kıyıları ve ötesindeki “Mavi Vatanı” da kaybetmek anlamına gelir.

TBMM’nin 1995 Kararı Hatırlanmalıdır. Dışişleri Bakanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsünün çıkışları yerindedir. Ancak yetersizdir. Referanduma karşı TBMM kararı da gerekir. Nasıl ki TBMM, Kardak krizinden yaklaşık altı ay önce, Yunan Parlamentosunun Ege Denizi’nde karasularını altı milin üzerine çıkartabilme olasılığı üzerine, hükümete bu oluşuma mani olmak için her türlü yetkiyi devrettiyse benzer bir karar IKBY referandumu için de düzenlenmelidir.  Yunanistan’a yönelik 8 Haziran 1995 kararını hatırlatalım: ‘’Yunan Hükümetinin Lozan Barış Antlaşması ile kurulmuş olan dengeyi bozacak şekilde Ege’deki oldubittilerine karşı Türkiye’nin hayati çıkarlarını koruma ve savunması için Türkiye Cumhuriyeti Hükümetine askeri bakımdan gerekli görülecek olanlar da dâhil olmak üzere, tüm yetkilerin verilmesine ve bu durumun Yunan ve dünya kamuoyuna dostane duygular ile duyurulmasına’’ karar verilmişti. TBMM’nin bu kararı siyasi tarihimizde ve medyada “casus belli-savaş nedeni” kararı olarak yerini almıştı. Güneydoğumuzun geleceği, Ege Denizin geleceği kadar değerlidir. Böyle bir kararı yaşayan ve gelecek nesiller adına Meclisimizden beklemek en doğal hakkımızdır.

Arakan Olayları ve İpek Yolu

 

Arakan Olayları ve İpek Yolu

Çin’in 21’inci yüzyıl jeopolitiğini yeniden kurgulatabilecek kapsam ve derinliğine sahip OBOR (Bir Kuşak - Bir Yol) girişimi 2017 yılında çok önemli ve kritik aşamalardan geçti. 15-16  Mayıs 2017 ‘de Pekin’de yapılan OBOR Forumu bu kapsamda en önemli kilometre taşlarından birisi oldu. Geçen hafta Çin/Xiamen’de yapılan BRICS zirvesi de Bir Kuşak - Bir Yol girişimine yönelik önemli bir kilometre taşı oldu.

OBOR’a Olası Engeller. Diğer yandan OBOR’un küresel jeopolitiği ekonomik gelişim ile değiştirecek bu yükselişine engel teşkil edebilecek ya da duraksatacak altı  önemli gelişmenin 16 Mayıs Pekin zirvesinden sonra hızlanmasına dikkat çekmek gerekir. 1. Güney Çin Denizinde ABD Donanmasının kışkırtıcı hamleleri. 2. Güney Kore’de ABD THAAD sisteminin yerleştirilme kararı ve ABD - Güney Kore ortak tatbikatları. 3. THAAD kararı paralelinde Kuzey Kore’nin nükleer silahlar ve balistik füzeler üzerinden ABD ile çatışma rotasına girmesi. 4.  ABD-Hindistan ilişkilerinde gelişme paralelinde Himalayalar sınırında Hint-Çin geriliminin Temmuz’da kışkırtılması 5. Barzani tarafından 27 Eylül’de Irak sınırları içinde bağımsız Kürdistan referandum kararının alınması. 6. Myanmar’da Suudi Arabistan kontrolündeki Rohingya Kurtuluş Ordusu isimli terör örgütü tarafından başlatılan Arakan olayları.

Myanmar ve OBOR İlişkileri. Son olaylar zincirinin OBOR’a etkilerine bakalım. Çin’in komşusu Myanmar’ın kuzeybatısında yer alan Arakan eyaleti (Rohingya), Bangladeş’e güneydoğu sınırında komşu. Arakan’ın nüfusunun çoğunluğu Müslüman. Emperyalizm her ülkede sömürdüğü gibi böl ve yönet prensibini Arakan’da da istihbarat ve terör örgütleri üzerinden uyguluyor. Vahabi Suudi Arabistan ve dolaylı olarak müttefiklerinin kontrolündeki Rohingya Kurtuluş Ordusunun başlattığı terör saldırılarıyla 2016 Ekim’inde yapılan seçimler sonrası sakin olan Arakan bölgesi, Myanmar-Çin ilişkilerinin geliştiği bir dönemde karıştırılıyor.  Myanmar’da askeri yönetimin 2015’ten itibaren tamamen görevden uzaklaşması ve San Suu Kyi’nin liderliğinde sivil yönetimin iktidara gelmesi ile ABD, Myanmar’a uyguladığı ambargoyu kaldırmış ve ticari ilişkiler gelişmeye başlamıştı. Ancak bu gelişme Çin - Myanmar ilişkilerini etkilemedi.

Malakka Boğazı ve Myanmar Avantajı. Çin, yumuşak karnı Malakka Boğazını kısa devre yapacak, Bengal Körfezinden Çin’e ulaşacak stratejik ulaşım hattı ile enerji rezervleri alanlarında  Myanmar’ın avantajını görüyor ve tedarik zincirinde Myanmar’a büyük önem veriyor. Myanmar da finans ve ticaret devi bu komşusundan, coğrafi avantajını kullanarak faydalanmak istiyor. Kısacası karşılıklı kazan kazan durumu söz konusu. Bu nedenle Başkan Suu ilk dış ziyaretini ABD ve Avrupa’dan önce Pekin’e yaptı. Her iki devlet pek çok engelle karşılaşılmasına rağmen, yüksek düzeyde görüşmelerle Çin’in Yunnan Eyaletindeki Kunming şehri ile Myanmar’ın  Bengal Körfezindeki Kyauk Phyu limanı arasındaki stratejik ulaşım koridoru/boru hattı ve Irrawady nehri üzerinde Çin finansmanıyla yapılan Myitsone baraj projesini tamamlamaya çalışıyor. Son dönemde Myanmar’ın  Pekin ile yakınlaşması Atlantik cephede  rahatsızlığa neden oldu. Asya'nın en verimli gaz ve petrol rezervlerine ev sahipliği yapan Bengal Körfezi'nde bulunan Myanmar'ın enerji piyasasında Pekin yönetiminin etkinliği her geçen gün artıyor. Çin’in Arakan sorununa yaklaşımı da ülkelerin iç siyasi sorunlarına karışmama prensibi ile uyumlu bir şekilde.  Soruna taraf olmaktan çok sorunu çözmeye odaklı tutumla dengeli bir siyaset yürütüyor. Asya Kalkınma Bankası önümüzdeki yıllarda Myanmar’ın ekonomik büyümesini % 8 civarında öngörüyor. Çin’in Myanmar ticaretindeki payı % 40. Çin Myanmar’a avantajlı krediler ve finansman sağlayarak karşılıklı ticareti artıracak alt yapı projelerini desteklemeye devam ediyor.

Yeni Ekonomik Girişimler. Diğer yandan 2013 yılından itibaren öncelik ve önemi artan BCIM (Bengaldeş-Çin-Hindistan-Myanmar) ekonomik koridorunda Myanmar’ın rolü öne çıkıyor. Kunming’den Mandalay ve Daka üzerinden Kalküta’ya uzanan bu enerji-telekom ve nakliyat koridorunda hub ( merkez) olarak Mynamar’ın Mandalay Şehri seçilmiş durumda. Bu koridoru OBOR’un CPEC- Gwadar/Pakistan - Çin koridoruna benzetmek mümkün. BCIM koridorunun gelecekte doğu batı arasındaki ticari trafikte Singapur’un mevcut stratejik önemini  zorlayacak bir  duruma geleceğini söylemek yanlış olmayacak. Myanmar, uzaktaki üretim merkezleri ile ucuz emeği buluşturacak merkezi konumu ile OBOR da ve bölgesel ekonomik girişimlerde lojistik dengeleri alt üst edecek şekilde kilit bir rol oynayacaktır. Bu etkileşimde demir yolu ve deniz yolu gibi ucuz ulaşım araçlarının büyük kolaylık sağlayacağı göz önünde tutulmalıdır. Myanmar, Çin yardımı ile geliştireceği derin su konteyner merkez limanları ve bu limanlara entegre hızlı demiryolu ağları ile OBOR’da kilit rol oynayacaktır.

Arakan sorunu bu gelişmeleri ne derece etkiler? Bu etkilemenin derecesi Myanmar Hükümetinin kriz menejmanı yeteneğine ve emperyalizmin tuzaklarına duyarlılığına bağlı. Çin’e yakın durarak ve Müslümanlara yönelik temel haklar sorununda Çin’in Sincan-Uygur bölgesinde uyguladığı politikaya benzer uygulamalarla sorunu kontrol altına almaya çabalaması gerekir. Diğer yandan tarihsel derinliği olan bir sorunun güncel stratejik çıkarlar uğruna, ABD’nin yakın müttefiki Suudi Arabistan destekli terör örgütleri üzerinden, bölgeye refah ve zenginlik getirecek OBOR gibi projelerin önlenmesinde kullanılmasından, Avrasya’da başta Türkiye olmak üzere her ülkenin ders çıkarması gerekir. Türkiye Arakan olaylarının insani boyutu ile  jeopolitik kırılma yaratma potansiyelini  dengeleyecek dikkat ve özenle hareket etmelidir.

Gözüm Sakarya’da, Kulağım İnebolu’da.

 

Gözüm Sakarya’da, Kulağım İnebolu’da.

Bu köşede bir kaç yazımda Alman birliğini kuran Otto Von Bismarck’ın zamanında söylediği bir gerçeği hatırlattım. Savaş, demir ve kanla yürütülür. Bu tunç yasadır. Kurtuluş savaşının demiri, yani cephanesi ve silahlarının pek çoğu 233 deniz subayı ve Karadenizli yüzlerce gemicinin donattığı yaşlı ve zayıf teknelerle sağlandı. 5 ton üzeri sadece 28 gemiye sahiptiler. Toplam taşıma kapasitelerinin takriben 7800 ton olmasına karşılık Rusya’nın  Batum, Tuapse ve Novorosysky limanları üzerinden, İnebolu, Trabzon ve Samsun limanlarına 36 ayda toplam 300,000 ton harp malzemesi taşıdılar. General Karabekir’in 15. Kolordusunun doğudaki zaferi sonrası mevcut savaş malzemeleri de batı cephelerine taşınmak üzere Doğu Karadeniz limanlarından deniz yolu ile İneboluya getirildi. Gazal’da, Rusumat-4’de ve daha pek çok  Türk denizcisinin bulunduğu, irili ufaklı onlarca teknede sadece Kurtuluş Savaşının demiri değil, aynı zamanda bağımsızlık, hürriyet ve ulusal onur ateşi de taşındı. Onlar sayesinde Atatürk, “gözüm Sakarya’da, Dumlupınar’da kulağım İnebolu’da” diyebilmişti. Kurtuluş Savaşı’nda ikmal teşkilatının başında bulunan Korgeneral Muzaffer Ergüder’in, 1925 yılında bu başarı için sarf ettiği “Kurtuluş Savaşı’nda bir avuç deniz subayımız olmasaydı, ne İnönü’ler, ne Sakarya ve ne de Dumlupınar ve de dolayısıyla Kurtuluş Savaşı olmazdı” sözlerine ne eklenebilir ki?

İnebolu: Türk istiklaline demir ve kan taşıyan ana arter. Cephane taşımaya yönelik  deniz yolu ile değil, aynı zamanda Ankara’ya ulaşan kara yolu ile öne çıkan bu yoldan işgal İstanbul’undan  İnebolu’ya kaçabilen yüzlerce gönüllü kuvayı milliyeci de Ankara’ya intikal etmiştir. İnebolu–Kastamonu-Çankırı-Ankara yolu bu nedenle ‘’İstiklal Yolu’’ olarak bilinir.

İnebolu Kent Müzesi. 19 Ağustos’ta bir konferans için bulunduğum Kastamonu’da uçuş programına bağlı olarak bir gece konaklama fırsatım vardı. O zamanı 90 km kuzeyde bulunan Gazi İnebolu’ya giderek kullandım. Vardığımda saat 2000 sularındaydı. 90 km boyunca zaman zaman İstiklal yolunun dik yamaçlarını yalçın Küre Dağlarının denizden 1500 metre yükseklikte ürperti veren tepelerini gözlemledim. Yaz şartlarında bile görünüşü ile korku veren bu dağları kış ortamında kağnılarla geçen Gazi İnebolu’nun yiğit erkekleri ile başta Şerife Bacı olmak üzere kahraman kadınlarını düşünmeden duramadım. İnebolu’ya gitmemin iki amacı vardı. Birincisi Kurtuluş ve Kuruluşa giden tarihi süreçte yer alan tüm coğrafi mekanları görme vazifemi tamamlamaktı. Yurtışında Lozan (Chateau D’ouchy, Palais Rumine) ve Montrö (Palais de Montreux)  dahil, Türkiye topraklarında Kurtuluş savaş ve diplomasi tarihinin her düğüm noktasını görmüş ve o günleri yaşamaya çalışmıştım. Genç bir deniz teğmeni iken bulunduğum savaş gemisi ile 1982 yılında kısa bir süre için İnebolu’da demirlemiş, ancak nöbetçi subay olduğumdan gemiden karaya çıkamamış, bu kutsal toprağa ayak basamamıştım. Bu kez İnebolu’yu  görebildim. İkinci amacım resmi açılışı 29 Ekim 2017’de yapılacak İnebolu Kent Müzesini görmekti. Her iki amacımı da gerçekleştirdim. İnebolu gerek coğrafyası gerekse tarihi ile beni büyüledi. Müze ise başlı başına büyük bir başarı. Emeği geçenler, başta müze kurulmasına  öncülük eden Belediye başkanı olmak üzere  takdire şayan. İnebolu Belediyesi Kurtuluşa Giden Yolda, İnebolu Kent Müzesi ile Tarihi Kentler Birliği tarafından düzenlenen Müze Özendirme yarışmasında da Mayıs ayında özel  ödüle layık görüldü. Müzede Kurtuluş Savaşını yaşıyorsunuz.

Tarihe ve geçmişe sadakat. İnebolu, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurtuluş ve kuruluşuna sahip çıkabilme onurunu dinamik bir şekilde korumaya devam ediyor. Tarihi mirasına kıskançlıkla sahip çkıyor. Kurtuluş Savaşı'nda düşman işgaline uğramamasına rağmen, cephe gerisindeki hizmetleriyle  "istiklal madalyalı tek ilçe" unvanını kazanmış bir ilçemiz. İnebolu’nun denk kayıkçıları, tarihe adlarını altın harflerle yazdırmıştı. İskele olmadığından alargadaki gemilerden cephane sandıklarını tahliye işini İnebolulu kahraman kayıkçılar üstlenmiş, "Denk kayığı" adıyla bilinen tekneleriyle, fırtınalı havalarda dev dalgalara göğüs gererek gemilerdeki binlerce ton cephaneyi emniyetle karaya çıkarabilmişlerdi. İnebolulu kayıkçılar, 3 yıl boyunca mücadele verdi. Atatürk başkanlığındaki TBMM'nin 11 Şubat 1924 tarihli oturumunda, Milli Mücadele'ye katkılarından dolayı İnebolu Mavnacılar Loncası'na (Kayıkçılar Cemiyeti) Beyaz Şeritli İstiklal Madalyası verilmesi kararlaştırıldı. Kastamonu Havalisi Komutanı Muhittin Paşa, Genelkurmay Başkanlığı'na verdiği bir raporda İnebolu halkının fedakarlığını, 'İnebolu'nun vatansever halkının şimdiye kadar askerlere, dolayısıyla millete yaptıkları hizmet ve yardımları takdire şayandır. Yollamalar başladıktan bu yana her gün arkası kesilmeyen taşımalarda, malzemenin teslim ve yollanmasında parasız ve bir mükafat beklemeden çalıştıklarını gördüm' sözleriyle ifade ediyordu. (Lonca, Ankara Hükümetinin hizmet karşılığı verdiği parayı reddetmiş ve iade etmişti.)

Halkı seferber eden örnek müftü. İnebolu topyekun bir savaşa kadını erkeği, çocuğu ve yaşlısı ile Ramazan Bayramı srasında 9 Haziran 1921 günü maruz kaldı.  Yunan savaş gemileri Kılkış ve Panter cephane naklini durdurmak ve tüm deniz araçlarını batırmak için ilçe açıklarına geldi. Kayıkçılar gemilerden cephaneleri boşaltırken Yunan savaş gemileri ufukta göründü. Kaymakam ile liman başkanı, mahallelere ve yakın köylere haberci salarak  cephanenin bir an önce kayıklardan alınıp depolara taşınması için halkı limana çağırdı. Bu sırada Yahyapaşa Camisi'nde bayram namazı vaazı veren Müftü Ahmet Hamdi Efendi ise çağrıları duyunca, "Ey ahali, camiden çıkın ve peşime düşün" diyerek, camideki halkla birlikte sahile koştu. Çocuk, kadın, yaşlı demeden bütün halk seferber olarak kayıkların sahile çıkardığı cephaneleri tepenin arkasındaki güvenli yerlere taşıdı ve  bombardımana rağmen cephaneler teslim edilmedi.

 Bugün İnebolu Ruhuna İhtiyaç Var.    İnebolu’da kaldığım kısa süre içinde her yerde bu gazi ilçenin tarihi ile övündüğü, emperyalizme attığı okkalı tokadın gururunu her yerde yaşadığını gözlemledim. Kent Müzesi çatısına yerleştirilen denk kayığı aslında tüm Türkiye’ye mesaj veriyordu. Geçmişinizle övünün, Mustafa Kemal Atatürk’ün  ipine sarılın. Bu topraklar tarihi boyunca işgal edilemedi. 1918 sonrası toprak işgalini  denemeye kalkanlara dünyaya örnek direnç gösterildi.Şimdi fikirlerinizi işgal etmeye kalkışanlara da direnin. Genç yaşlı, kadın erkek, çoluk çocuğun vatan ve istiklal için birleştiği İnebolu, herkese örnek olsun.