Hndistan ın Uçak Gemisi

Ağustos ayının ilk haftasında gazetelerin birçoğu Hindistan'ın ulusal olanaklarla inşa ettiği ve donatımına başladığı INS Vikrant isimli uçak gemisini haber yaptı. Gemi 2018 yılında donanmadaki görevine başlayacak. Bu gemi Hindistan'ın ilk uçak gemisi değil. Günümüzde 1986 yılında İngiltere'den satın aldıkları (eski HMS Hermes) INS Viraat isimli uçak gemisini kullanmaya devam ediyorlar. Bu gemi 54 yaşında olmasına rağmen son zamanlarda ciddi bir yatırım yapılarak yenilendi. Gemide, dikine havalanan/inen (VSTOL) tipi Sea Harrier uçakları kullanılıyor. Deniz stratejisinde tek uçak gemisi doktrini olmaz. Zira uzun süreli onarıma girdiğinde tek gemiye bağımlı kalan donanmalar zor duruma düşerler. O nedenle en az iki gemiye sahip olmalıdır. Bu nedenle Rusya Federasyonu'ndan Vikramaditya isimli ikinci uçak gemisini (eski adıyla Gorshkov) tedarik çalışmaları da tamamlanmak üzere. Rusya'da büyük tadilat ve onarım geçiren gemi Kasım ayı ortasında donanmaya katılacak. 2018 yılında INS Viraat hizmet dışına çıkacak.

Hindistan egemenliğini kazandığı 1946 yılından sonra donanmasını oluştururken uzun süre sömürgesi olduğu İngiltere donanmasını örnek aldı. Gerek kuvvet yapısı gerekse komuta yapısı ile gelenek ve göreneklerinde dahi Kraliyet Donanması'nın özelliklerini hala taşıyor. Bugün için hem uçak gemisi hem de nükleer denizaltı işletebilen, idame edebilen ve dünyanın en gelişmiş donanmaları ile ortak tatbikat yapabilecek beraber çalışabilirlik (interoperability) seviyesine sahip prestijli bir donanmaya sahipler. 1971 yılına kadar denizaltısı olmayan Hindistan, özellikle son 20 yılda inanılmaz bir gelişme göstererek Hint Okyanusu'nda ciddi bir jeopolitik aktör haline geldi. Bugün için uçak gemisi harekâtında Çin Halk Cumhuriyeti'nden en az 30 yıl öndeler.

Hindistan, güçlü bir denizaltı filosuna sahip

Bünyesinde Alman HDW yapımı, Type 209 sınıfı ve Rus yapımı Kilo sınıfı dizel elektrik denizaltılar var. Rusya'dan kiraladıkları Charlie sınıfı Nepra isimli nükleer hücum denizaltısına sahipler. Kiralanan bu gemi haricinde, Rusya'dan yeni bir nükleer hücum denizaltısı tedarik ediyorlar. Uluslararası anlaşmalar bu sınıf gemilerin satışına izin vermediği için, söz konusu denizaltı kira usulü ile tedarik ediliyor. 14 Ağustos 2013 günü Mumbai'de bir kaza sonucu batan INS Sindhurakshak denizaltısı da Rus yapımı Kilo sınıfı bir dizel elektrik denizaltı idi. (Bu kazaya neden olan infilakın muhtemelen tersanede onarım esnasında batarya dairesinde oluşan hidrojen gazı birikiminden kaynaklanabileceğini değerlendiriyorum.)

Nükleer güç Hindistan

INS Vikrant'ın haberleri arasında ulusal olanaklarla nükleer bir reaktörün inşa edildiği haberi de birçok okuyucunun gözünden kaçmış olabilir. Bu haber de çok önemlidir. Hindistan 1998 sonrası nükleer bir güç haline geldi. Dolayısı ile nükleer füzelere sahip. Nükleer denizaltı işletme tecrübesini de 80'li yıllardan itibaren Sovyetler/Rusya Federasyonu üzerinden sağladılar. Geriye, kendi gemilerini inşa etmek kalmıştı. Bunu da tersine mühendislikle, Rusya'dan kiraladıkları denizaltılar üzerinden yaptıklarına şüphe yok. Bu gelişmelerin yanı sıra, dalmış denizaltıdan konvansiyonel gezginci (cruise) füze fırlatma yeteneğine de ulusal olanaklara kavuştukları biliniyor. Ancak dalmış denizaltıdan atmosfer dışına çıkacak nükleer balistik füze atabilme yeteneğine kavuşmaları henüz olası değil. Hepsini topluca değerlendirdiğimizde şu ortaya çıkıyor.

Kıtasal deniz gücü

Günümüzde kıtasal deniz gücü olabilmenin anahtarı iki platformda saklıdır. Birincisi uçak gemisi diğeri de nükleer denizaltıdır. 1,2 milyar insanla dünyanın en kalabalık ikinci ülkesi olan Hindistan, şüphesiz Hint Okyanusu'nun en kritik ülkesidir. Dolayısı ile "bölgesel güç ya da kıtasal gücün" sahip olması gereken güçlü bir donanmaya ve deniz silahlarına adım adım sahip olmuştur. Bu arada Brezilya'nın da birkaç ay önce kendi olanakları ile nükleer hücum denizaltı inşasına başlayacağını ilan etmesi de dikkat çekmektedir. Böylece BRICS (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika Cumhuriyeti) içinde nükleer denizaltısı olmayan (Güney Afrika Cumhuriyeti dışında) ülke kalmıyor. Hindistan Deniz Kuvvetleri, savunma bütçesinden % 19 ile en düşük payı alıyor. (Aynı Türkiye gibi) Ancak buna rağmen Hindistan'a prestij sağlayan en önemli güç de donanması.

Donanmanın stratejik kullanım hedefleri neler?

Hindistan'ın Pakistan ile Keşmir, Çin ile Güney Tibet sınır sorunları var. Bu sorunlar nedeniyle her iki ülkeyle değişik zamanlarda savaştılar. Çin-Pakistan stratejik işbirliğinin temeli bu sorunlara dayanmaktadır. Günümüzde İslami köktendinciliğin bataklığına kapılan Pakistan, süratle başarısız nükleer bir devlete dönüşürken, Hindistan ciddi sosyal sorunlarına rağmen ekonomik büyümesini sağlıyor ve dünyanın en büyük demokrasisi olma özelliğini koruyabiliyor. Pakistan'ın aksine ülkede ne siyaset ne de ekonomi askerlerin kontrolünde. Pakistan'ın ilk kullanan olmayı reddetmeyen nükleer silah doktrini ile Hindistan için ciddi bir güvenlik endişesi olduğu bir gerçektir. Ancak ulusal güç kıyaslaması yapıldığında Hindistan'ın her alanda Pakistan'ın çok önünde olduğu da ortaya çıkmaktadır. Hindistan için asıl rakip, Çin Donanmasıdır. Pakistan'ın stratejik ortağının Çin olması da bu konuda önemlidir. Pakistan'ın Arap Denizi'nde, Gwadar limanını Çin'e kiralaması ve Pakistan silahlı kuvvetlerinin en büyük silah tedarikçisinin Çin olması bu durumu açıklamaktadır. Dolayısıyla Hindistan, ŞİÖ içinde gözlemci statüde olmasına ve soğuk savaş yıllarından bu yana Bağlantısızlar Ligi'nde lider ülke olmasına rağmen yeni konjonktürde Avrupa-Atlantik yapı ile ileri seviyede ilişkiler geliştiriyor. Bu durum ABD için son derece önemli. 2005 yılında Hindistan ile nükleer teknoloji alanında imzaladıkları işbirliği antlaşması bu ilişkilerin geldiği seviyeye iyi bir örnektir. ABD kendi iradesi dışında nükleer güç sahibi olan bir ülkenin bu statüsünü tanımakla kalmıyor, aynı zamanda işbirliği geliştiriyor. Diğer yandan ABD, Çin'in Hint Okyanusu'nda varlık göstermesinden ve deniz gücü erişim çapını büyütmesinden rahatsız. Çin, dünya deniz ticaretinin yarısının geçtiği suları kontrol ediyor. Çin'in son 40 yıldır nükleer donanmaya sahip olması ve 2012'den sonra uçak gemisi işletmeye başlaması bu rahatsızlığı ileriye taşıyor.

Hindistan'ın deniz gücü yeteneği ile Çin'e bir endişe kaynağı yaratması ABD'nin nihai hedefidir. Dolayısıyla Hindistan, ABD'nin Asya Pasifik'e yönelik yeni pivot stratejisinde en önemli ülkelerin başında gelmektedir. Hindistan donanması, Çin'in dış ticaretinin önemli bölümünün geçtiği Malakka Boğazını, arkasında ABD desteği olduğu sürece batı yönünden kontrol altına alabilir. (Bunu tek başına gerçekleştiremez.) ABD'nin önümüzdeki dönemde en büyük hedefi Hindistan'ı yanına tam çekmek ve onun bağlantısızlık ilkesini zamanın ruhu paralelinde değiştirmek ve özellikle silahlanmada Rusya'dan uzaklaştırmak olacaktır.